السیّدة رقیة بنت الإمام الحسین بن علی بن أبی طالب ( علیهم السلام

جایگاه زن در عصر جاهلیت

زنان عرب در دوره‏ى قبل از اسلام، نه تنها از حقوق اولیه انسانى بهره‏اى نداشتند، بلکه از هر حیوانى پست‏تر و زبون‏تر به شمار مى‏رفتند. با زنان و دختران، مانند چهارپایان رفتار مى‏کردند و آنان را به صورت کالا در معرض خرید و فروش قرار مى‏دادند. زنده به گور کردن دختران در میان پاره‏اى از اعراب به ویژه طایفه اسد و تمیم رواج داشت. اینان، به خاطر حماقت و نادانى، دخترانشان را زنده به گور مى‏کردند. (1) این عمل جنون‏آمیزشان بدان خاطر بود که مبادا دخترانشان در جنگ به اسارت دشمن درآیند و موجب ننگ و عارشان گردند و نیز معتقد بودند، اگر دخترانشان با افراد بیگانه ازدواج کنند، سبب ازدیاد نفوس‏شان گشته و در نتیجه به روزیشان افزوده خواهد شد و این، موجب شکست اینان مى‏شود، ولى قرآن کریم علت اصلى کشتن فرزندان را فقر و ندارى و تنگدستى مى‏داند. «فرزندانتان را از بیم تنگدستى مکشید. ما به آنان و به شما روزى مى‏رسانیم.»(2) «فرزندانتان را از بیم ندارى و تنگدستى مکشید. ما به شما و آنان روزى مى‏رسانیم.»(3) در این دو آیه شریفه علت اصلى فرزندکشى بیم ندارى و گرسنگى معرفى شده است. به هر حال، چه عامل اقتصادى و چه عوامل دیگر، هرچه باشد، سبب شدند که زنده به گور شدن دختران در میان اعراب جاهلى به صورت رسم و عادت درآید و به دیگر قبایل سرایت کند. قرآن کریم درباره وضع زن در جاهلیت و عکس‏العمل مرد نسبت به او چنین مى‏فرماید: «وقتى به مردى خبر داده مى‏شد که دخترى پیدا کرده، رنگش از خشم تیره مى‏شد و از روى شرمندگى از انظار مردم پنهان مى‏گشت. سپس یا با نهایت بى‏علاقگى از دختر نوزاد، نگهدارى مى‏کرد و یا کودک بى‏گناه را زیر خاک پنهان مى‏نمود.» (4) نحوه دخترکشى در میان قبایل عرب، متفاوت بود. بعضى نوزاد دختر را سر مى‏بریدند و بعضى دیگر از بالاى کوه پرتاب مى‏کردند و گروهى نیز در آب غرق مى‏کردند.   1 ـ الامام على صوت العداله الانسانیه، ص 7. 2 ـ و لا تقتلوا اولادکم خشیه إملاق. نحن نرزقهم و إیاکم. (اسراء/ 31). 3 ـ و لا تقتلوا اولادکم من املاق. نحن نرزقکم و ایاهم. (انعام/ 151). 4 ـ و اذا بشر احدهم بالانثى، ظل وجهه مسودا و هو کظیم. (نحل/ 58 و 59).

اسمها ونسبها :
السیّدة رقیة بنت الإمام الحسین بن علی بن أبی طالب ( علیهم السلام ) .

أُمّها :
السیّدة أُم إسحاق بن طلحة .

ولادتها :
ولدت السیّدة رقیة ( علیها السلام ) عام 57 هـ أو 58 هـ بالمدینة المنوّرة .

کانت مع السبایا :
حضرت السیّدة رقیة ( علیها السلام ) واقعة کربلاء ، وهی بنت ثلاث سنوات ، ورأت بأُمّ عینیها الفاجعة الکبرى والمأساة العظمى ، لما حلّ بأبیها الإمام الحسین ( علیه السلام ) وأهل بیته وأصحابه من القتل ، ثمّ أُخذت أسیرة مع أُسارى أهل البیت ( علیهم السلام ) إلى الکوفة ، ومن ثَمّ إلى الشام .
وفی الشام أمر اللعین یزید أن تسکن الأُسارى فی خربة من خربات الشام ، وفی لیلة من اللیالی قامت السیّدة رقیة فزعة من نومها وقالت : أین أبی الحسین ؟ فإنّی رأیته الساعة فی المنام مضطرباً شدیداً ، فلمّا سمعن النساء بکین وبکى معهن سائر الأطفال ، وارتفع العویل والبکاء .
فانتبه یزید ( لعنه الله ) من نومه وقال : ما الخبر ؟ فأخبروه بالواقعة ، فأمر أن یذهبوا إلیها برأس أبیها ، فجاءوا بالرأس الشریف إلیها مغطّى بمندیل ، فوضع بین یدیها ، فلمّا کشفت الغطاء رأت الرأس الشریف نادت : ( یا أبتاه مَن الذی خضّبک بدمائک ؟ یا أبتاه مَن الذی قطع وریدک ؟ یا أبتاه مَن الذی أیتمنی على صغر سنّی ؟ یا أبتاه مَن بقی بعدک نرجوه ؟ یا أبتاه مَن للیتیمة حتّى تکبر ) ؟
ثمّ إنّها وضعت فمها على فمه الشریف ، وبکت بکاءً شدیداً حتّى غشی علیها ، فلمّا حرّکوها وجدوها قد فارقت روحها الحیاة ، فعلى البکاء والنحیب ، واستجدّوا العزاء ، فلم یر ذلک الیوم إلاّ باک وباکیة .

وفاتها :
توفّیت السیّدة رقیة ( علیها السلام ) فی الخامس من صفر 61 هـ بمدینة دمشق ، ودفنت بقرب المسجد الأموی ، وقبرها معروف یزار