حب على در قرآن و سنت

 
عشق پاکان وسیله‏اى است‏براى اصلاح و تهذیب نفس،نه اینکه خود هدف باشد.اکنون باید ببینیم اسلام و قرآن محبوبى را براى ما انتخاب کرده‏اند یا نه.
قرآن سخن پیامبران گذشته را که نقل مى‏کند مى‏گوید همگان گفتند:«ما از مردم مزدى نمى‏خواهیم،تنها اجر ما بر خداست‏».اما به پیغمبر خاتم خطاب مى‏کند:
قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى (1) .
بگو از شما مزدى را درخواست نمى‏کنم مگر دوستى خویشاوندان نزدیکم.
اینجا جاى سؤال است که چرا سایر پیامبران هیچ اجرى را مطالبه نکردند و نبى اکرم براى رسالتش مطالبه مزد کرد،دوستى خویشاوندان نزدیکش را به عنوان پاداش رسالت از مردم خواست؟
قرآن خود به این سؤال جواب مى‏دهد:
قل ما سالتکم من اجر فهو لکم ان اجرى الا على الله (2) .بگو مزدى را که درخواست کردم چیزى است که سودش عاید خود شماست.مزد من جز بر خدا نیست.
یعنى آنچه را من به عنوان مزد خواستم عاید شما مى‏گردد نه عاید من.این دوستى کمندى است‏براى تکامل و اصلاح خودتان.این اسمش مزد است و الا در حقیقت‏خیر دیگرى است که به شما پیشنهاد مى‏کنم،از این نظر که اهل البیت و خویشان پیغمبر مردمى هستند که گرد آلودگى نروند و دامنى پاک و پاکیزه دارند(حجور طابت و طهرت)،محبت و شیفتگى آنان جز اطاعت از حق و پیروى از فضایل نتیجه‏اى نبخشد و دوستى آنان است که همچون اکسیر،قلب ماهیت مى‏کند و کامل ساز است.
مراد از«قربى‏»هر که باشد مسلما از برجسته‏ترین مصادیق آن على علیه السلام است. فخر رازى مى‏گوید:
«زمخشرى در کشاف روایت کرده:«چون این آیه نازل گشت،گفتند:یا رسول الله! خویشاوندانى که بر ما محبتشان واجب است کیانند؟فرمود:على و فاطمه و پسران آنان‏».
از این روایت ثابت مى‏گردد که این چهار نفر«قرباى‏»پیغمبرند و بایست از احترام و دوستى مردم برخوردار باشند،و بر این مطلب از چند جهت مى‏توان استدلال کرد:
1.آیه الا المودة فى القربى .
2.بدون شک پیغمبر فاطمه را بسیار دوست مى‏داشت و مى‏فرمود:«فاطمه پاره تن من است.بیازارد مرا هر چه او را بیازارد»و نیز على و حسنین را دوست مى‏داشت، همچنانکه روایات بسیار و متواتر در این باب رسیده است.پس دوستى آنان بر همه امت واجب است (3) زیرا قرآن مى‏فرماید:
«و اتبعوه لعلکم تهتدون‏» (4) از پیغمبر پیروى کنید، شاید راه یابید و هدایت‏شوید. و باز مى‏فرماید: «لقد کان لکم فى رسول الله اسوة حسنة‏» (5) از براى شماست در فرستاده خدا سرمشقى نیکو. و اینها دلالت مى‏کند که دوستى آل‏محمد - که على و فاطمه و حسنین هستند - بر همه مسلمین واجب است.» (6)
از پیغمبر نیز راجع به محبت و دوستى على روایات بسیارى رسیده است:
1. ابن‏اثیر نقل مى‏کند که پیغمبر خطاب کرد به على و فرمود:
« یا على! خداوند تو را به چیزهایى زینت داد که پیش بندگان او زینتى از آنها محبوبتر نیست: کناره‏گیرى از دنیا; آنچنان قرارت داد که نه تو از دنیا چیزى بهره‏مند شوى و نه آن از تو. به‏تو بخشید دوستى مساکین را; آنان به امامت تو خشنودند و تو نیز به پیروى آنان از تو. خوشا به حال کسى که تو را دوست‏بدارد و در دوستى‏ات راستین باشد، و واى بر کسى که با تو دشمنى کند و علیه تو دروغ گوید.» (7)
2. سیوطى روایت مى‏کند که پیغمبر فرمود:
«دوستى على ایمان است و دشمنى وى نفاق.» (8) 5
3. ابونعیم روایت مى‏کند که پیغمبر خطاب به انصار کرد و فرمود:
آیا راهنمایى کنم شما را به چیزى که اگر بدان چنگ بزنید، بعد از من هرگز گمراه نشوید؟گفتند:آرى یا رسول الله!فرمود:این،على است.دوستش بدارید به دوستى من و احترامش کنید به احترام من،که خداوند به وسیله جبرئیل فرمانم داد که این را براى شما بگویم.» (9)
و نیز اهل سنت روایاتى از پیغمبر اکرم نقل کرده‏اند که در آن روایات نگاه به چهره على و سخن فضایل على،عبادت شمرده شده است:
1.محب طبرى از عایشه روایت مى‏کند که گفت:
«پدرم را دیدم به صورت على بسیار نگاه مى‏کرد.گفتم:پدر جان!تو را مى‏بینم که به صورت على بسیار مى‏نگرى.گفت:دخترک!از پیغمبر خدا شنیدم که گفت:نگاه به چهره على عبادت است.» (10)
2.ابن حجر از عایشه روایت مى‏کند که پیغمبر گفت:
«بهترین برادران من على است و بهترین عموهاى من حمزه است،و یاد على و سخن از او عبادت است.» (11) على محبوبترین افراد بود در پیشگاه خدا و پیغمبر،و قهرا بهترین محبوبهاست.انس بن مالک مى‏گوید:
«هر روز یکى از فرزندان انصار کارهاى پیغمبر را انجام مى‏داد.روزى نوبت من بود.ام ایمن مرغ بریانى را در محضر پیغمبر آورد و گفت:یا رسول الله!این مرغ را خود گرفته‏ام و به خاطر شما پخته‏ام.حضرت گفت:خدایا محبوبترین بندگانت را برسان که با من در خوردن این مرغ شرکت کند.در همان هنگام در کوبیده شد.پیغمبر فرمود:انس!در را باز کن.گفتم:خدا کند مردى از انصار باشد.اما على را پشت در دیدم. گفتم:پیغمبر مشغول کارى است،و برگشتم سرجایم ایستادم.بار دیگر در کوبیده شد. پیغمبر گفت:در را باز کن.باز دعا مى‏کردم مردى از انصار باشد.در را باز کردم. باز على بود.گفتم:پیغمبر مشغول کارى است،و برگشتم بر سر جایم ایستادم.باز در کوبیده شد.پیغمبر فرمودند:انس!برو در را باز کن و او را به خانه بیاور.تو اول کسى نیستى که قومت را دوست دارى.او از انصار نیست.من رفتم و على را به خانه آوردم و با پیغمبر مرغ بریان را خوردند.» (12)
پى‏نوشت‏ها:
1- شورى/23.
2- سبا/47.
3- محبت پیغمبر نسبت‏به آنان جنبه شخصى ندارد،یعنى تنها بدین جهت نیست که مثلا فرزند یا فرزندزاده او هستند،و اگر کسى دیگر هم به جاى آنها مى‏بود پیغمبر آنها را دوست مى‏داشت.پیغمبر از آن جهت آنها را دوست مى‏داشت که آنها فرد نمونه بودند و خدا آنها را دوست مى‏داشت و الا پیغمبر اکرم فرزندان دیگرى هم دوست مى‏داشت که آنها فرد نمونه بودند و خدا آنها را دوست مى‏داشت و الا پیغمبر اکرم فرزندان دیگرى هم داشت که نه او با آنها به این شکل محبت داشت و نه امت چنین وظیفه‏اى داشتند.
4- اعراف/158.
5- احزاب/21.
6- التفسیر الکبیر فخر رازى،ج‏27/ص‏166،چاپ مصر.
7- اسد الغابة،ج 4/ص‏23.
8- کنز العمال.جمع الجوامع سیوطى،ج‏6/ص‏156.
9- حلیة الاولیاء،ج 1/ص‏63.روایات در این باب بسیار زیاد است و ما در کتب معتبر اهل سنت‏به متجاوز از نود روایت‏برخوردیم که همه در موضوع دوستى و محبت امیر المؤمنین است.در کتب شیعه نیز روایات بسیار زیادى وارد شده است و مرحوم مجلسى در ج‏39 بحار الانوار،چاپ جدید،بابى در حب و بغض امیر المؤمنین منعقد کرده است و در آن باب صد و بیست و سه روایت نقل کرده است.
10- الریاض النضرة،ج 2/ص‏219،و در حدود بیست روایت دیگر تا آنجا که ما برخوردیم در همین موضوع در کتب اهل سنت نقل شده است.
11- الصواعق المحرقة،ص 74،و پنج روایت دیگر در همین موضوع در کتب مختلف اهل سنت نقل شده است.
12- مستدرک الصحیحین،ج‏3/ص 131.این داستان با کیفیتهاى مختلف به متجاوز از هجده نقل در کتب معتبر اهل سنت نقل شده است.

نویسنده : شهید مرتضى مطهرى

کتاب: مجموعه آثار، جلد 16، ص 278

تفسیر ترتیبی «حکیم» از مجموعه تالیفات حجت‌الاسلام حسین انصاریان

 تالیف تفسیر ترتیبی «حکیم» که از مجموعه تالیفات حجت‌الاسلام حسین انصاریان به شمار می‌آید، به نیمه رسیده و 17 جلد آن آماده چاپ است. این تفسیر قرآنی با رویکردهای تلفیقی استدلالی، عرفانی و تزکیه‌ای، مفاهیم قرآن کریم را برای علاقه‌مندان این حوزه شرح می دهد. 

به گزارش واحد خبر پایگاه معارف قرآن به نقل از خبرگزاری کتاب ایران محمدحسین گردان، دبیر هیات علمی مرکز علمی ـ تحقیقاتی دارالعرفان، در این باره عنوان کرد: حجت‌الاسلام انصاریان با توجه به سال‌ها ترجمه و تدریس قرآن کریم و سخنرانی‌های متعدد در این حوزه، مجموعه تجارب خود را در این تفسیر ترتیبی به صورت عامه‌فهم در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.
وی با اشاره به این که این اثر جدای از مجموعه درس‌های این اندیشمند دینی در دارالشفای قم است، گفت: برای درک مفاهیم و آموزه‌های بطون قرآن کریم، ابزارهای گوناگونی نظیر استدلال(برهان)، تزکیه(پاک‌سازی نفس، ذکر و یاد خدا)، تفکر و ... برای رسیدن به حقیقت عنوان شده‌اند و این تفسیر می‌کوشد با تلفیق این راه‌ها، مفاهیم عرفانی و تربیتی این کتاب آسمانی را بیان کند.
گردان با بیان این که تفسیر حکیم، ظاهری ساده و محتوایی تامل‌ برانگیز دارد، گفت: هر مخاطبی به فراخور اندوخته‌هایش می‌تواند از این تفسیر قرآنی بهر‌مند شود.
دبیر هیات علمی مرکز علمی ـ تحقیقاتی دارالعرفان اظهار کرد: تاکنون تدوین 17 جلد از این تفسیر به پایان رسیده و به زودی نخستین جلد آن چاپ و منتشر خواهد شد. سایر مجلدات این مجموعه نیز به پیوست در اختیار مخاطبان قرار خواهند گرفت.

مجموعه چهل جلدی «چلچراغ حکمت»«قرآن‌شناسی شهید مطهری»

به گزارش واحد خبر پایگاه معارف قرآن به نقل از ایکنا، مجموعه چهل جلدی «چلچراغ حکمت» شامل چهل موضوع در رابطه با آرا و اندیشه‌های شهید مطهری است که هر عنوانش با موضوع و قلم نویسنده‌ای متفاوت از فضلای حوزه و دانشگاه بر مبنای آرا و اندیشه‌های آیت‌الله شهید مطهری به رشته تحریر در آمده است.
شهید مطهری و عشق به قرآن، دیدگاه‌های شهید مطهری در حوزه اعجاز قرآن،‌ مباحث جایگاه قرآن و جاذبه قرآن و مبانی فهم و تفسیر قرآن از فصل‌های اصلی «قرآن‌شناسی شهید مطهری» است.
شهید مطهری در مبانی فهم و تفسیر قرآن، با پدیده التقاط و انحرافات حوزه تفسیر به مقابله پرداخته‌ است.
از عناوین و نویسندگان جلدهای مجموعه چهل جلدی چلچراغ حکمت می‌توان به کتاب‌های «تمدن اسلامی» به قلم محمدباقر پورامینی، «پوشش و حجاب» نوشته علی محمدی‌آشنایی، «جوان» به کوشش رضوانی‌نسب، «عدالت اجتماعی» از نجمه کیخوا و «سیاست و حکومت» اثری از محمدحسن قدردان قراملکی اشاره کرد.
همچنین کتاب‌های «اهل‌بیت(ع)» از اکبر پیروی، «حماسه عاشورا» به قلم محمدباقر پورامینی، «عقلانیت» نوشته سید محمدعلی داعی‌نژاد، «تحجّر» به کوشش سیدرضا پلور، «ایمان» تالیف سید محمدعلی داعی‌نژاد، «مهدویت» کاری از بهروز محمدی، «انسان‌شناسی» از حسن اسماعیل‌پور نیازی و «جهان‌بینی و شناخت» نوشته حسن پناهی آزاد، از دیگر عناوین مجلدات این مجموعه‌اند.
مجموعه چهل جلدی «چلچراغ حکمت» به مبلغ شصت هزار تومان از سوی کانون اندیشه جوان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به بازار نشر عرضه شده است.

کتاب تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی(ره)

به گزارش واحد خبر پایگاه معارف قرآن به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دین‌پژوهی ایران، کتاب تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی(ره) برپایه دانش و روش‌های تفسیرپژوهی، دیدگاه‌های امام خمینی(ره) درباره آیات قرآن کریم را از لابه‌لای آثار ایشان گردآوری و تدوین کرده است.
این اثر درآمدی بر شناخت اندیشه، گرایش، روش و مبانی تفسیری و تأویلی حضرت امام خمینی(ره) است و تلاش کرده است تا با شناخت موقعیت فرهنگی و اجتماعی امام خمینی(ره) و شخصیت عرفانی و پژوهش‌های علمی و تألیفات ایشان و جایگاه قرآن کریم در اندیشه و نگرش امام(ره) نگاه تفسیری ایشان را مورد بررسی قرار دهد.
بخش بزرگی از مباحث تفسیرپژوهی امام(ره) را پژوهش‌های تأویل‌گرایانه در مکتب عرفانی و جایگاه آن در تفسیر و بررسی‌های موضوعی تشکیل می‌دهد و در این اثر این بخش به دلیل اهمیت، گستردگی، پیچیدگی و حساسیت‌های خاص بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
در این مجموعه تلاش شده است تا هر آنچه که می‌توانسته در تبیین اندیشه قرآنی امام کمک کند کاوش شود. به غیر از جلد اول این اثر که به مباحث مقدماتی اختصاص دارد مجلدات چهارگانه بعدی به متن آثار تفسیری حضرت امام اختصاص یافته است.
جلد اول این اثر که مقدمات نام دارد به بررسی زندگی علمی امام(ره) و جایگاه قرآن در اندیشه ایشان پرداخته است و سپس نگرش‌ کلی ایشان در تفسیر را مورد پژوهش قرار داده و اقسام تفسیر، اهداف و مقاصد آن و درجات و مراتب تفسیر را از این منظر بیان داشته است.
جلد دوم این مجموعه به تشریح دیدگاه‌های تفسیری امام(ره) از سوره‌های حمد، بقره و آل‌عمران اختصاص دارد. از مزیت‌های این جلد، تفسیر سوره حمد است که به صورت منسجم توسط حضرت امام(ره) ارائه شده و به همین واسطه نیز از تفصیل بیشتری برخوردار است.
جلد سوم این مجموعه به تفسیر سوره‌های نساء، مائده، اعراف، انفال و توبه اختصاص دارد. در جلد چهارم نیز اندیشه‌های حضرت امام(ره) مرتبط با تفسیر 24 سوره از سوره‌های قرآن کریم ـ از سوره یونس تا سوره سبأ ـ گردآوری و تدوین شده است. جلد پنجم نیز به تفسیر 65 سوره باقی‌مانده از مصحف شریف؛ یعنی سوره فاطر تا سوره ناس اختصاص دارد.
از مزیت‌های این کتاب می‌توان به برخورداری از فهرست آیات، ادعیه و روایات، اشخاص، موضوعات و اماکن به تفکیک هر جلد اشاره کرد.

کتاب آرامش در سایه قرآن

نویسنده : جوادی، موسی تاریخ انتشار : 1388-12-15 مترجم : زبان:         فارسی ناشر : مکتبه الامام الرضا(ع) شابک : 3-12-9964-964 : چکیده کتاب نوشتار حاضر به دلایل معاد در قرآن و فضایل این کتاب آسمانی می‌پردازد. نویسنده پس از بررسی آیات مربوط به قیامت و معاد، به دلایل قطعی بودن معاد می‌پردازد. همچنین با اشاره به سخنان منکران معاد به بررسی نمونه‌هایی از احیای مردگان در همین دنیا می‌پردازد. نویسنده سپس اهمیت قرآن و وحیانی بودن آن را مورد بررسی خود قرار می‌دهد و با مقایسه تعالیم آن با دیگر کتاب‌های آسمانی آن را مصون از تحریف و سند اثبات نبوت می‌داند، وی در پایان به برخی از مکارم اخلاق و اهداف قرآن در این باره پرداخته است. دلایل معاد، فضایل قرآن، منکران معاد، وحیانیت قرآن، عصمت قرآن : کلید واژه