خداوند متعال در سورۀ اسراء می فرماید: *{یومَ ندعوا کلّ أناسٍ بإمامهِم فمن أُوتیَ کتابهٌ بیَمینِه فأولئکَ یقرئونَ کتابهٌم ولا یٌظلَمونَ فَتیلاً }*؛ « روزی که هر گروهی را به توسط امامشان می خوانیم . کسانی که نامۀ عملشان به دست راستشان داده شود آن را با [شادی و سرور] می خوانند و به قدر رشتۀ شکاف هستۀ خرمایی به آنان ستم نمی شود. »
مفاد آیه این است که از هر کس در روز قیامت ، از امام به حق سؤال می شود، اگر معترف و معتقد به آن بوده رستگار خواهد شد ، و نامۀ عملش رابه دست راست او می دهند . لذا باید در هر زمانی امامی واجب الاطاعه وجود داشته باشد ، امامی که بدون معرفت و متابعت از او فلاح و رستگاری هرگز در قیامت برای انسان نخواهد بود. ولذا در روایات می خوانیم که پیامبر (ص) فرمود: « من مات لا یعرف إمامه مات میته جاهلیه » ؛ «هر کس بمیرد در حالی که امامش را نشناخته ، به مرگ جاهلیّت از دنیا رفته است .»
از آنجا که وظیفۀ هر شخصی متابعت از حق و حقیقت است، پس باید در هر زمانی امام به حق و حقیقت موجود باشد تا مردم با اراده و اختیار ، او را به عنوان رهبر خود برگزینند و با پیروی از او از جمله اصحاب یمین گردند.
ازآنجا که « لوح محفوظ» یکی است و اختصاص به طایفه ای دون طایفه ای دیگرندارد لذا نمی توان لفظ « امامهم » در آیه را حمل بر « لوح محفوظ» نمود .
ونیز ممکن نیست که مقصود به کلمه «امام» در آیه ، کتاب هر قوم باشد ، زیرا آیه شامل همۀ انسانها از اول خلقت تا آخر خلقت است ، در حالی که اولین کتاب مشتمل بر شریعت ، کتاب نوح است، وقبل از او کتابی این چنین بر مردم نازل نشده است.
سیوطی به سندش از رسول خدا صلی الله علیه وآله در ذیل آیۀ فوق نقل کرده که فرمود: «یدعی کلّ قومٍ بإمام زمانهم وکتاب ربّهم و سنّه نبیبهم» ؛ « هر قومی به امام زمانش و کتاب پروردگارش و سنّت پیامبرش محشور خواهد شد .»
ونیز از ابن عباس نقل کرده که مقصود به امام در آیۀ شریفۀ فوق امام هدایت و امام ضلالت است .
کلینی از امام باقر (ع) نقل کرده که فرمود: « لمّا نزلت هذه الآیه : *(یوم ندعوا کُلَّ أُناسٍ بإمامهم)* قال المسلمون یا رسول الله ألست إمام الناس کلّهم أجمعین؟ قال : فقال رسول الله صلی الله علیه وآله أنا رسول الله إلی الناس أجمعین ولکن سیکون من بعدی أئمه علی الناس من الله من أهل بیتی، یقومون فی الناس فیکذّبون » ؛ « زمانی که آیه {یوم ندعوا کلّ أناس بإمامهم} نازل شد، مسلمانان عرض کردند: ای رسول خدا ! آیا شما امام همۀ مردم نیستی؟ حضرت فرمود: « من فرستادۀ خدا به سوی همۀ مردمم ، ولی زود است که بعد از من امامانی از اهل بیتم بیایند، آنان در بین مردم قیام خواهند نمود ولی تکذیب می شوند... »
بشر بن غالب از امام صادق (ع) دربارۀ آیه { یوم ندعو...} سؤال کرد؟ حضرت فرمود: « إمام دعا إلی هدیً فأجابوه ، و إمام دعا إلی ضلاله فأجابوا إلیها ، هؤلاء فی الجنّه و هؤلآء فی النار ، و هو قوله عزّوجلّ : « فریقٌ فی الجنّه و فریقٌ فی السّعیرِ» ؛ « امامی است که مردم را به هدایت دعوت کرده ، و مردم نیز او را اجابت نموده اند . و امامی است که مردم را به ضلالت دعوت کرده و او را اجابت نموده اند ، آنان در بهشت و اینان در دوزخند. و این است قول خداوند عزّوجلّ : ( فریق فی الجنّه و فریقٌ فی السعیر) . » | 
