ایوان نجف عجب صفایی دارد

از ، امام حسن (ع) منقول است که امیرالمؤمنین وصیت می فرمایند مراسم غسل مرا مخفیانه و با حضور تنی چند از اصحاب خاص انجام داده، سپس تو و برادرت امام حسین (ع) فقط عقب تابوت را بلند کنید زیرا جلوی آن را ملائک مقرب الهی بلند خواهند کرد. از مسیری که ملائک می پیمایند پیروی کنید و هر کجا که تابوت به زمین نشست، پس از اقامه نماز میت، کمی خاک را کنار بزنید، قبری را که حضرت نوح (ع) برای من آماده کرده است خواهید یافت. ...


تاریخچه حرم مطهرگروه دین و اندیشه پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری - امیر المؤمنین علی علیه السلام در سال 40 هجری قمری، امام علی(ع) در مسجد کوفه و به هنگام نماز با شمشیر زهرآلود ابن ملجم مرادی ضربت می خورند و دو روز بعد به شهادت می رسند. از ، امام حسن (ع) منقول است که امیرالمؤمنین وصیت می فرمایند مراسم غسل مرا مخفیانه و با حضور تنی چند از اصحاب خاص انجام داده، سپس تو و برادرت امام حسین (ع) فقط عقب تابوت را بلند کنید زیرا جلوی آن را ملائک مقرب الهی بلند خواهند کرد. از مسیری که ملائک می پیمایند پیروی کنید و هر کجا که تابوت به زمین نشست، پس از اقامه نماز میت، کمی خاک را کنار بزنید، قبری را که حضرت نوح (ع) برای من آماده کرده است خواهید یافت. امام حسن علیه السلام و سایر افراد حاضر چنین می کنند و تا 150 سال تنها تعداد انگشت شماری از اصحاب خاص ائمه محل دقیق قبر ایشان را می دانستند. تمامی روایات بر این امر تاکید دارد که قبر حضرت آدم ابوالبشر و حضرت نوح و حضرت علی علیه السلام هر سه در کنار هم واقع هستند.


آشکار شدن قبر مطهر امیرالمؤمنین علیه السلام در زمان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام بود از عبدالله حازم روایت است که گفته است روزی با هارون از کوفه بیرون شدیم بجانب غریین پس آهوانی دیدیم بازها و سگهای شکاری را بجانب آنها روانه کردیم ساعتی آهوان را دوانیدیم آهوان پس از دویدن زیا د پناه بردند به پشتۀ و بازها و سگهای شکاری برگشتند رشید متعجب شد پس آهوان از پشته بیرون آمدند دو دفعه بازها و سگها را بسوی آنها مراجعت دادیم دفعۀ دیگر نیز آهوان به همان پشته پناه بردند رشید خیلی تعجب کرد گفت بروید بجانب کسی که عمرش از همه بیشتر است او را حاضر کنید پس پیرمردی از بنی اسد را آوردند رشید گفت خبر بده مرا که این پشته چیست پیرمرد گفت خبر داد به من پدرم از پدرانش که در این پشته قبر حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام است و خداوند او را حرم امن قرار داده هیچ چیز به او پناه نمی برد مگر اینکه در امانست و پیرمرد گفت پدرم مرا به این موضع می آورد و زیارت می کرد و می گفت من با حضرت صادق علیه السلام به زیارت این مکان آمدیم و آن جناب می فرمود من با پدرم حضرت باقر علیه السلام به زیارت این مکان آمدیم و پدرم حضرت باقر علیه السلام می فرمود من با پدرم حضرت علی بن الحسین علیه السلام به زیارت این مکان آمدیم و علی بن الحسین علیه السلام می فرمود من با پدرم حسین بن علی علیه السلام به زیارت این مکان آمدیم و حسین بن علی علیه السلام می فرمود در این مکان موضع قبر امیرالمؤمنین علیه السلام است پس هارون از مرکب خود فرود آمد و آب طلبید وضو گرفت و در آن پشته نماز کرد و دعا کرد و گریست و خود را بخاک مالید و امرکرد قبه ای در آنجا بنا کنند که چهار در داشته باشد و این اولین بنای حرم امیرالمؤمنین علیه السلام بود
هارون همچون برخی دیگر از حکام عباسی در اوایل حکومت خود سعی داشته است خود را از خاندان نزدیکان پیامبر معرفی کند. به همین منظور وی اولین بقعه بر سر قبر مطهر را در سال 175 ه.ق. بنا می کند و این در حقیقت باعث پیدایش هسته اولیه شهر نجف می گردد.


توسعه حرم و شهر عضدالدوله دیلمی در قرن 4 ه.ق. ضمن تجدید بنای حرم مطهر،‌ شهر نجف را هم بنا می نماید. هم اکنون در حرم شریف مسجدی کوچک به نام عمران بن شاهین، از رجال عهد دیلمی موجود است که تاریخ قرن 4 را دارد. آنچه ما می دانیم اینستکه عضدالدوله اهتمام خاص بر ساخت مدارس شیعی در بلاد تحت حکومت خود داشته و بنا بر این احتمالا وی در نجف نیز مدرسه یا مدارسی را تاسیس نموده است. شیخ طوسی که به شیخ الطائفه ملقب است و یکی از بزرگترین علمای شیعه است در سال 448 ه.ق. ساکن نجف شده و حوزه علمیه تاسیس می کند. مکتب علمی شیخ طوسی در نجف اشرف باقی مانده، از آن تاریخ نجف قطب علمی جهان تشیع می گردد و از اقصی نقاط جهان تشیع، طلاب و علما به نجف می شتابند. از همان زمان خزانه (کتابخانه) اهمیت و رونق خاص می یابد و عموم نویسندگان یک نسخه خطی از کتاب خود را به آن پیشکش می کرده اند. متاسفانه اکثر این نسخ در قرن هشتم به دلیل آتش سوزی در حرم شریف طعمه حریق می شوند. ابن بطوطه، جهانگرد مسلمان قرن هفتم از مدرسه پر رونقی در جوار حرم یاد می کند که در آن تا سه شبانه روز به رایگان از زوار پذیرایی می کرده اند. بنای حرم حیدری تا کنون 6 بار ویران شده است و آنچه الان موجود است هفتمین بنا و یادگار از زمان شاه اسماعیل صفوی است.


توصیف حرم مطهر:آستان مقدّس حضرت علی(علیه السلام) در مرکز شهر قرار دارد که از یک گنبد طلایی عظیم و یک گنبد خانه و رواقهای متعدد و یک صحن، با برخی ضمائم تشکیل شده است. نخستین ساختمان حرم مطهر در دوران هارون الرشید عباسی بنا گردید و پس از آن همواره در حال تجدید و عمران و توسعه بوده است. ساختمان امروزی از آثار صفویه است. قبر مطهر در زیر گنبد بلندی است که سرتاسر آن طلاپوش است و اطراف قبر روضه ای است که طول هرضلع آن 13 متر است .گنبد عظیم و ایوان روحبخش آن، به دستور نادرشاه افشار با خشتهای طلایی تزیین شده. آیینه کاری حرم به وسیله هنرمندانی از اصفهان در سالهای دهه چهل شمسی انجام گرفت. قبر مطهر حضرت، درون صندوقی از خاتم و ضریحی نقره ای قرار دارد; صندوق خاتم از ساخته های دوران شاه اسماعیل صفوی است و از نفایس روزگار بشمار می رود. ضریح مطهر توسط هنرمندان هندی و چینی در سال 1345 هـ . ق. در هند به همت رهبر شیعیان اسماعیلی ساخته و تقدیم حرم مطهر گردیده است و در چهارسوی روضه مطهر رواقهای مسقفی وجود دارد در سمت شرقی روضه ایوان طلا قرار دارد که در دو سوی آن دو مناره طلا قرار گرفته اند.
گرداگرد مرقد منور را از چهار سو رواق در بر گرفته است که همگی به زیباترین شکل توسط هنرمندان ایران تزیین یافته است.


روضه شریف:قبر مطهر حضرت علی علیه السلام در وسط روضه مربعی شکل شریف قرار گرفته و بر بالای قبر مطهر دو گنبد خارجی و داخلی وجود دارد. گنبد خارجی نوک تیز بوده و ارتفاع آن از سطح ضریح 42 متر و قطر آن 16متری وارتفاع گنبد داخلی از سطح ضریح 35 متر و قطر آن 12 متر است.
سطح خارجی گنبد قبلا کاشیکاری بود و پس از مشرف شدن نادرشاه به زیارت حرم مطهر دستور داد کاشیکاری گنبد و ایوان و گلدسته را طلاکاری کنند.
روضه شریفه شش درب دارد. دو در غربی به رواق منتهی نمی شود زیرا که در پشت آن پنجره ای از نقره قرار گرفته است. دو در شرقی به سمت رواق مقابل و ایوان طلا منتهی می شود و دو در شمالی که در پشت سرامام قرار گرفته و به رواق منتهی می شود
صحن حرم مطهر :
حرم مطهر دارای صحن بسیار بزرگ و دلگشایی است که اطراف مرقد مطهر را در برگرفته است. این صحن از ساخته های دوران صفوی است که نمای آن با کاشیهای خشتی زیبایی تزیین یافته و دارای دو ویژگی منحصر بفرد است: نخست آن که: در تمام فصول سال، هنگام ظهر شرعی، سایه از سمت شرق از میان می رود.
دوّم آن که: همواره نخستین اشعه آفتاب هنگام بامداد از میان بازار بزرگ شهر گذشته و پس از عبور از دروازه صحن به ضریح مقدّس می تابد.
در گرداگرد صحن مطهر اتاقهایی قرار دارد که همگی آرامگاه بزرگان است
اطراف صحن شریف را دیواری مربع شکل قرار گرفته که طول هریک از دو ضلع غربی و شرقی آن از خارج 84متر و از داخل 77 متر است. ضلع شمال آن از خارج 74 و از داخل 72 متر طول دارد. ارتفاع دیوار 17متر بود و از دو طبقه تشکیل شده است.
طبق اول از 54 ایوان سقف دار تشکیل شده که در مقدمه آنها حجره ای است که قبر یکی از مشاهیر در آن قرار دارد. طبقه دوم حدود 78 حجره دارد که محل سکونت طلبه ها بوده و دیوارهای آن کاشیکاری است و بر بالای آن کتیبه هایی از آیات قرآن وجود دارد.
کف صحن با سنگ مرمر پوشیده شده است و پنج درب دارد که عبارتند از :
1- باب الکبیر یا درب بزرگ: که رو به بازار است و بر بالای آن ساعتی نصب شده است.
2- باب مسلم بن عقیل: در سمت راست باب الکبیر واقع شده و در اصلی محسوب نمی شود.
3- باب الطوسی: این در رو به به قبر شیخ طوسی باز می شود.
4- باب القبله: در قبله است که کوچکترین در صحن به شمار می رود.
5- باب السلطانی: که در سمت غربی صحن قرار گرفته و علت تسمیه آن این است که درسال 1279 ه. ق و در دوران عبدالعزیز عثمانی افتتاح شد. نام دیگر این در باب الفرج است زیرا منتهی به مقام امام زمان عج می شود.
شایان ذکراست صحن جدید بارگاه ملکوتی مولی الموحدین امیر المومنین حضرت علی (ع) با بهره برداری رسمی از در جدید باب الزهرا (س) در عید سعید غدیر خم سال 90 به روی زائران گشوده شد.
این صحن که به نام مبارک حضرت ابوطالب (ع) مزین شده، 1200 متر مربع وسعت دارد و در جدار غربی رواق اصلی و در بالای سر حضرت واقع است.
نماینده ستاد بازسازی عتبات در نجف اشرف، صحن جدید را بزرگترین صحن حرم مطهر مولا علی (ع) توصیف کرد که ساخت آن چهار سال طول کشید.
وی گفت: با بهره برداری از صحن جدید، ظرفیت حضور زائران در جوار بارگاه ملکوتی حضرت علی (ع) به طور چشمگیری افزایش یافته است.
صحن جدید بارگاه مولای متقیان دارای هشتاد ستون است که به صورت چهارتایی در کنار یکدیگر قرار گرفته است. کف این صحن نیز با بهترین نوع سنگ مرمر سبز پوشیده شده است.
گچ کاری و آئینه کاری رواق‏های این صحن جدید به دست هنرمندان چیره دست ایرانی انجام یافت.


گلدسته ها :گلدسته های حرم در دو گوشه ایوان و در سمت شرقی روضه شریف قرار گرفته اند و قطر هرکدام از آنها 5/2 م تر و ارتفاع هرکدام 35متر است.رواق حرم مطهر:رواقها چهار ی روضه مطهر را فرا گرفته اند و همگی آنها مفروش بوده و دیواره ی آن به دیوار روضه شریف متصل است.
رواق سه در دارد: دو در از آنها روی یکدیگرند و عبارتند از در شمالی و در جنوبی، در شمالی مقابل در صحن است که به نام باب الطوسی معروف است و در جنوبی مقابل باب القبله است. این در از نقره ساخته شده و آب طلا داده شده است و در سال 1341ه.ق نصب شده است.

حرم مطهر، دارای برخی بیوتات ضمیمه است که عبارتند از:الف ـ مسجد عمران بن شاهین، که در دالان منتهی به باب الطوسی قرار گرفته است. این مسجد کهن، از بناهای عمران بن شاهین، حاکم جنوب عراق در نیمه قرن چهارم هجری است.
ب ـ مسجد خضراء، در زاویه شمال شرقی صحن است که دارای تاریخ کهن می باشد. این مسجد در سال 1385 هـ . به طرز زیبایی بازسازی گردید و دهها سال یکی از مراکز اصلی تدریس در حوزه علمیه نجف بشمار می رفت.
ج ـ تکیه بَکتاشیها، این تکیه در دوره حاکمیت عثمانیان بر عراق ساخته شده و محل تجمع و برگزاری مراسم صوفیان بکتاشی تُرک بوده است. ساختمان این تکیه که امروزه به انبار آستانه تبدیل شده در شمال غرب صحن واقع است.
د ـ مسجد بالاسر، در دالان سمت غربی صحن قرار گرفته و در محراب آن قطعاتی از کاشیهای خشتی متعلق به قرن ششم هجری به چشم می خورد.

قبور علماء و بزرگان دین و سلاطین در نجف اشرف

علماء و سلا طین و بزرگا ن مد فون درحرم حضرت علی علیه السلا م و در نجف اشرف :
1- عضد الدوله بن رکن الدوله دیلمی که عمارت حضرت امیر علیه السلام را تجدید بنا نمود متوفی 372 مدفون در روضه مبارکه.
2- شاه عباس صفوی متوفی 1308 در فرح آباد مازندران و مدفون در رواق مطهر حضرت درب حرم به سمت پائین پای مبارک.
3- محمد شاه قاجار مدفون در حجره میان رواق بالا سر.
4- احمد بن محمد مشهور به مقدس اردبیلی متوفی 993 مدفون در ایوان طلای صحن مطهر سمت چپ کسی که داخل رواق مطهر می شود .
5- سید مهدی علامه بحرا لعلوم متوفی 1212 مدفون نزدیک مسجد طوسی.
6- ملا احمد نراقی استاد شیخ مرتضی انصاری مدفون در صحن مطهر پشت سر مبارک.
7- سید صدرالدین موسوی مدفون مقابل مقبره شیخ مرتضی انصاری (در باب القبله).
8- شیخ حسین نجف مدفون در حجره مقابل مقبره شیخ مرتضی انصاری(در باب القبله).
9- محمد بن ابی جعفر قا سم بن حسین بن بقیة ا لحسینی ا لحلی متو فی 776 مد فو ن د ر نجف.
10- شیخ محمد حسن صاحب جواهر متوفی 1266 مد فون د ر محله العماره.
11- سید محمد مهدی قزوینی متوفی 1300 مدفون در محله العماره در جوار شیخ محمد حسن.
12- سید محمد باقر قزوینی خواهر زاده سید بحرالعلوم متوفی 1246 مدفون در نجف.
13- میرزا محمد حسن شیرازی متوفی 1213 مدفون در نجف.
14- سید صدر الدین محمد متوفی 1262 مدفون در حجره طرف بالا سر مبا رک.
15- سید ا سماعیل صد ر فرزند سید صدرالدین مدفون در جوار پدر.
16- میرزا مسیح مجتهد تهرانی مدفون در حجره سیداسماعیل صدر.
17- سید عمید الدین عبدالمطلب خواهر زاده علامه حلی مدفون در نجف.
18- مقداد بن عبدالله حلی الاسدی متوفی 791 مدفون بر سر راه زوار حرم مطهر و مجاور نجف.
19- محقق ثانی و شهید ثالث علی بن عبدالعال الکرکی شهید بر اثر سم متوفی940 مدفون در نجف.
20- سید محمد باقر داماد متوفی 1041 مدفون در زیر گنبد رواق مطهر وقتی که از ایوان طلا وارد رواق می شوند.
21- شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی مدفون مجاور حرم مطهر.
22- حسین بن میرزا رفیعا ملقب به سلطان العلما مدفون در نجف.
23- رضی الدین محمد بن حسن استرآبادی مدفون در نجف.
24- رضی الدین ابوالحسن علی بن جمال الدین احمد بن یحیی حلی متوفی 757 مدفون در نجف 25- نجیب الدین محمد بن جعفر بن محمد بن نما الحلی متوفی 654 مدفون در نجف.
26- حاج شیخ جعفر شوشتری مدفون در صحن مطهر بطرف بالا سر در یک حجره.
27- حاج میرزا حسن آشتیا نی مدفون در حجره حاج شیخ جعفر شوشتری.
28- سید ا سماعیل بهبهانی تهرانی پدر مرحوم سید عبدالله بهبهانی شهید متوفی 1295 مدفون در نجف.
29- محمد کاظم خرا سانی متوفی 1329 مد فون د ر مقبره جنوبی واقع در دالان باب الذهب (باب ساعات یاباب امام رضاعلیه السّلام).
30- سید محمد کاظم یزدی متوفی 1337 مدفون در صحن مطهر.
31- حاج شیخ محمد علی نجف متوفی 1322 مدفون در نجف.
32- شیخ حسن ممقانی متوفی 1323 مدفون در حرم مطهر.
33- حاج سید حسن کوه کمری متوفی 1339 مدفون در نجف.
34- آخوند ملا علی نهاوندی متوفی 1322مدفون در نجف.
35و 36-آقا شیخ موسی پد ر و شیخ جعفر کاشف ا لغطا فرزند هر دو کنار هم مدفون در نجف .
37- شیخ مرتضی انصاری مدفون درباب قبله.
38- علامه حلی حسن بن یوسف بن مطهر حلی متوفی 726 مدفون در حجره میان ایوان طلای صحن مطهر حضرت امیر(ع) در سمت راست کسی که داخل رواق مقدس می شود.
39- حاج میرزا حبیب رشتی متوفی 1312 مدفون در مقبره ملامحمد کاظم خراسانی(درباب ساعات)
40- صافی صفایمانی مدفون در کناردریای نجف که به صفه الصفا مشهور است.
41- ابوجعفر محمد بن حسن بن علی طوسی متوفی 460 مدفون در نجف(درمسجدطوسی که ازباب طوسی راه دارد)
42- شهید آقا مصطفی خمینی مدفون در سمت راست درب ورودی به حرم مطهر
43- آیة الله العظمی خوئی مدفون در مقابل کفشداری شماره 4 داخل حجره
44- سید ابوالحسن اصفهانی مدفون جنب باب بازار بزرگ
45و46- حاج شیخ عباس قمی وعلامه نوری همدانی مدفون در طرف باب قبله.
47- آیة الله حکیم و تعداد زیادی از علما و مدرسین مدفون در کنار باب الفتوح(خارج ازباب قبله اول بازار).
48- سید محمد سعید حبوبی 49- علامه شر بیانی.
50- شیخ محمد حسن آ شتیا نی.
51- سید محمود شا هرودی.
52- حاج آ قا حسین قمی.
53- شیخ الشریعه اصفهانی.
54- سید عبدالحسین شرف الدین.
55- آقا ضیاء الدین عراقی.
56- شیخ محمد حسین غروی اصفهانی.
57- حاج محمد حسین امین الضرب که این یازده نفر اخیر در صحن مطهر و حجره های اطراف مدفون هستند و ایضا علما و مراجع دیگری که ناشناخته مانده اند.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد