پاسخ آیةا...مکارم شیرازی به سؤالاتی درباره «مصحف فاطمه(س)»

آیا «مصحف»، قرآن ویژه حضرت زهرا(س) بوده، یا کتابی در موضوعی دیگر است؟
آیةا...مکارم شیرازی مرجع تقلید جهان تشیع، درباره ابهامهای موجود درباره مصحف فاطمه(س) این گونه نگاشته اند که: شایع ترین پرسش درباره این مصحف، عنوان جنجال برانگیز و شبهه ناک آن، یعنی «مصحف» است، زیرا چنین برمی آید که این مصحف، قرآن خاصی است. اما اگر به روایات بنگریم، می یابیم این مصحف حتی یک آیه در بر ندارد.
بسیاری از برادران اهل سنت می پندارند شیعه، قرآنی دیگر- به جز قرآن موجود- در اختیار دارد! و گمان برده اند مصحف فاطمه(س) همان قرآن است! این پندار حتی در مطبوعات دنیای عرب نمایان شده است؛ برای نمونه روزنامه «آخر خبر»(آخرین خبر) در سودان از تاریخ ششم رجب 1416 سلسله مقالاتی را درج کرده و مدعی شده است شیعیان قرآنی دیگر به نام مصحف فاطمه دارند! در حالی که معنای لغوی مصحف تنها به قرآن اطلاق نمی شود و همچنین روایات ائمه معصومین(ع) خلاف این ادعا را اثبات می کند.
دکتر امتیاز احمد در کتاب «دلائل التوثیق المبکر للسنة و الحدیث» می گوید: مصحف فقط به معنای قرآن نیست، بلکه به معنای کتاب نیز می باشد. وی برای اثبات این مدعا شواهدی را ذکر می کند: محمد بن مسلم از امام جعفر صادق(ع) روایت می کند: «فاطمه(س) مصحفی از خود به جا گذاشت، که قرآن نیست»، علی بن سعید از امام صادق(ع) روایت می کند: «به خدا سوگند! مصحف فاطمه(س) نزد ماست و در آن حتی یک آیه از کتاب خدا نیست».
احتمالات بسیاری درباره محتوای مصحف فاطمه(س) عنوان شده است. امام خمینی در وصیتنامه خویش می فرماید: مصحف فاطمه(س)، الهامات خداوند متعال بر زهرای مرضیه(س) است. علامه سیدمحسن امین در ارتباط با این کتاب چنین نگاشته است که استبعادی ندارد و جای انکار نیست که جبرئیل با زهرا(س) سخن گوید و علی(ع) آن را بشنود و در کتابی که به نام«مصحف فاطمه» است، بنویسد. گو اینکه اصحاب مورد وثوق این سخنان را از امامان اهل بیت(ع) روایت کرده اند.
من به کسانی که این امر را انکار کرده، یا آن را بعید می شمرند و یا مبالغه گویی و دور از انصاف می دانند، می گویم: آیا در قدرت خدای متعال شک دارند؟ یا در اینکه پاره تن رسول خدا(ص)، زهرا(س) شایسته این کرامت باشد؟ و یا در صحت این روایات به رغم گفته ائمه هدی، که ذریه آن حضرت و مورد وثوقند؟ در حالی که این کرامت برای «آصف بن برخیا» وزیر سلیمان رخ داد و او گرامی تر از آل محمد نزد خدا نیست! کلینی در کافی، سند را صحیح می داند. در یکی از این روایات امام صادق(ع) می فرماید: فاطمه(س) پس از رسول خدا(ص) 75 روز زنده ماند و به خاطر پدرش دچار حزن بسیار بود.
جبرئیل نزد او می آمد و به سبب مرگ پدرش به او دلداری و تسلی خاطر می داد. به ایشان از پدرش و جایگاه او و به کسانی که از ذریه فاطمه خواهند بود، خبر می داد. علی(ع) این اخبار را می نوشت، و این مصحف فاطمه است. امام صادق(ع) می فرماید: مصحف فاطمه نزد ماست... و خداوند آن سخنان را گفته و بر حضرت فاطمه(س) الهام کرده است. در سوره قصص این گونه الهام برای مادر حضرت موسی ذکر شده است.
امام حسین(ع) می گوید: «مصحف فاطمه نزد ماست. به خدا سوگند! یک حرف از قرآن در آن نیست. سخنان این مصحف ازآن رسول خدا(ص) و خط علی(ع)است». پس از اینکه دانستیم سخنان این مصحف از آن پروردگار- به واسطه جبرئیل- و نویسنده آن امام علی(ع) است، این پرسش پیش می آید که چرا به حضرت فاطمه(س) منسوب شده است؟ با وجود آنکه حضرت نه گوینده و نه نگارنده آن است!
در پاسخ باید گفت این سخنان برای حضرت فاطمه و برای تسلای خاطر او نازل شد، از این رو این مصحف، منسوب به حضرت فاطمه است. نظیر این امر در انتساب تورات به حضرت موسی(ع) و انجیل به حضرت عیسی(ع) و زبور به داود(ع) دیده می شود. همچنان که در قرآن می خوانیم: صُحُفِ ابراهیمَ وَ موسی.

منبع: روزنامه قدس