پایگاه اطلاع رسانی مشکات

سوزیم که باز عزای صادق آل محمد است

شوال سالروز شهادت صادق آل محمد صلوات الله علیه بر یگانه وارث او، بقیه الله الاعظم حجة ابن الحسن و تمام شیعیان آن حضرت تسلیت باد. ...

ای پرچمدار شیعه و رئیس مذهب جعفری،
ای بلند اختر!
در غم هجران تو، عالم دگرگون شده است.
ای ششمین نور سرمدی، تاریخ از کدام مصیبت تو شکوه کند؟
آری تاریخ، شرمنده از حکایت غربت توست.

ابو عبدالله، جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(ع)، معروف به "صادق آل محمد"، امام ششم شیعیان است، که پس از شهادت پدرش امام محمد باقر(ع)، در هفتم ذی حجه سال 114 قمری، بنا به وصیت مستقیم پدر ارجمندش به مقام منیع امامت نایل آمد.

میلاد مسعودش، مصادف بود با روز جمعه به هنگام طلوع فجر و به قولی روز دوشنبه هفدهم ربیع الاول سال 80 هجری قمری، در مدینه منوره.

مادر بزرگوارش، فاطمه بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر، مکنی به "اُم فروﺓ" بود.

این بانوی والا مقام، که فرزند زاده جناب محمد بن ابی بکر، یار وفادار امیرمؤمنان(ع) و شهید راه ولایت و امامت بود، در میان بانوان عصر خویش، به تقوا، کرامت نفس و بزرگ منشی معروف و مشهور بود و امام صادق(ع) درباره شخصیت وی فرمود: مادرم از جمله بانوانی بود که ایمان آورده و تقوا پیشه کرد و نیکوکاری نمود و خدا نیکوکاران را دوست دارد.

جعفر نام یکی از نهرهای بهشت است. نهر جاری را که منافع فراوانی داشته باشد جعفر می‏نامند. وجه نامگذاری و تناسب این نام با حضرت صادق این است که همانطور که آب نهر دائماً در جریان بوده و عموم مردم تشنه از آن برخوردارند، علم حضرت امام جعفرصادق(ع) از زمان آن بزرگوار تاکنون بلکه تا قیام قیامت در جریان و فیضان خواهد بود و تشنگان آب حیات و طالبین معنویات از آن بهره خواهند جست.

آن حضرت در اواخر حکومت بنی امیه و اوائل حکومت بنی عباس می زیست و از نزدیک شاهد قیام سراسری مردم بر ضد بنی امیه و سوء استفاده بنی عباس از احساسات مذهبی مردم و به دست گرفتن حکومت، با عنوان بیعت با "الرضا من آل محمد(ص)"، بود و امر سنگین امامت و رهبری شیعیان و محبان اهل بیت(ع) را به نیکی اداره می کرد. امام صادق(ع) در زمان خلافت عبدالملک بن مروان ]پنجمین خلیفه اموی[ دیده به جهان گشود و پس از وی، با هشت خلیفه اموی دیگر و دو خلیفه عباسی، به نام های ذیل هم عصر بود و از اکثر آن ها رنج ها و آزارهای فراوانی متحمل گردید:

1- ولید بن عبدالملک

2- سلیمان بن عبدالملک

3- عمر بن عبدالعزیز

4- یزید بن عبدالملک

5- هشام بن عبدالملک

6- ولید بن یزید

7- یزید بن ولید

8- مروان بن محمد

9- ابوالعباس سفاح

10- منصور دوانقی

سرانجام، در 65 سالگی به دست عوامل منصور دوانقی مسموم شد و بر اثر آن، به شهادت رسید.

درباره تاریخ شهادتش، دو گفتار است. برخی نیمه رجب سال 148 قمری و برخی دیگر 25 شوال سال 148 قمری را بیان کرده اند. ولی معروف و مشهور میان مورخان و سیره نگاران شیعه، همان قول دوم، یعنی 25 شوال می باشد.

پس از شهادت آن حضرت، بدن مطهرش را حضرت امام موسی کاظم(ع) به همراه سایر برادران و فامیلان خود، غسل داد و بر وی کفن پوشید و در قبرستان بقیع، در کنار سه امام معصوم دیگر، یعنی امام حسن مجتبی(ع)، امام زین العابدین(ع) و امام محمد باقر(ع) به خاک سپرد.

سیمای شیعه در نگاه امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام در سفارش‏های خود به عبدالله بن جندب پس از هشدار به شیعیان نسبت به دام‏های شیطان، ویژگی‏های برجسته دوستان حقیقی خود را برمی‏شمارد که عبارت است از:

توجه آخرت

«لقد جلت الاخرة فی اعینهم حتی ما یریدون بها بدلا... و انما کانت الدنیا عندهم بمنزلة الشجاع الارقم والعدو الاعجم‏»؛ آخرت ‏در نگاه آنها بسیار بزرگ است، به اندازه‏ای که چیزی را با آن‏عوض نمی‏کنند... و دنیا نزد آنها همانند مار گزنده و دشمن بی‏زبان‏ است.

بر هر مسلمانی که ما را می‏شناسد، سزاوار است که کردارش را در هر شبانه روز بر خود عرضه دارد و به محاسبه آنها بپردازد، تا اگر کار نیکی در آنها دید، برآنها بیفزاید و اگر کردار بدی در اعمال خود مشاهده کرد، از آن ها توبه کند، تا دچار ذلت و خواری روز قیامت نگردد.

پیروان حقیقی و دوستان واقعی خاندان نبوت علیهم السلام به چیزی‏ جز آخرت نمی‏اندیشند و تمام کردارها و رفتارهای خود را با نگاه ‏به آخرت می‏سنجند. دنیا در نظر مؤمن وسیله‏ای است ‏برای رسیدن به ‏هدفی بزرگ که همان زندگی جاودان آخرت است. دوستان حقیقی اهل ‏بیت ‏علیهم السلام از مواهب دنیوی بهره می‏برند، اما هرگز زندگی ‏جاودان را با زندگی گذرای دنیا عوض نمی‏کنند.

انس با خدا

«انسوا بالله واستوحشوا مما به استاءنس المترفون‏»؛ آنها با خدا انس گرفته‏اند و از آنچه که مال اندوزان به آن انس‏ گرفته‏اند، در هراسند.

مومنان از نعمت‏های الهی بهره می‏برند اما به آنها وابسته ‏نمی‏شوند. وابستگی به مال دنیا موجب بندگی انسان در برابرمادیات خواهد شد. زراندوزان هماره به ثروت خود وابسته‏اند وشیعیان واقعی با یاد خدا آرامش می‏یابند.

شیعیان ما با دشمنان همسایگی نمی‏کنند و اگر از گرسنگی بمیرند، چیزی از آنها نمی‏خواهند.

حضرت صادق علیه السلام پس از برشمردن این دو ویژگی مهم، فرمود: «اولئک‏ اولیائی حقا بهم تکشف کل فتنه و ترفع کل بلیه‏»؛ آنها دوستان ‏حقیقی من هستند. به وسیله آنها فتنه شکست می‏خورد و گرفتاری‏ها برطرف می‏شود.

حسابرسی خود

«حق علی کل مسلم یعرفنا ان یعرف علمه فی کل یوم و لیلة علی‏ نفسه فیکون محاسب نفسه فان رای حسنه استزاد منها و ان رای ‏سیئه استغفر منها، لئلا یخزی یوم القیمه‏»؛بر هر مسلمانی که ما را می‏شناسد، سزاوار است که کردارش را در هر شبانه روز بر خود عرضه دارد و به محاسبه آنها بپردازد، تا اگر کار نیکی در آنها دید، برآنها بیفزاید و اگر کردار بدی در اعمال خود مشاهده کرد، از آنها توبه کند، تا دچار ذلت و خواری روز قیامت نگردد.

اگر شیعیان ما استقامت کنند، فرشتگان دست در دست آنها می‏گذارند، ابرهای سفید(رحمت) برآنها سایه می‏افکند، چون روز درخشنده و تابناک می‏شوند، از زمین و آسمان روزی می‏خورند و آنچه ‏از خدا بخواهند، خداوند به آنها عطا می‏کند.

سخاوت

«یابن جندب! ان شیعتنا یعرفون بخصال شتی: بالسخاء والبذل ‏للاخوان‏»؛ ای پسر جندب! همانا شیعیان ما به چند خصلت ‏شناخته ‏می‏شوند: به سخاوت و بخشش به برادران.

خواندن پنجاه رکعت نماز و رعایت وقت نماز

« و بان یصلوا الخمسین لیلا و نهارا... و یحافظون علی‏ الزوال‏»؛شیعیان ما در شبانه روز پنجاه رکعت نماز می‏خوانند و توجه به ‏وقت نماز ظهر(خواندن نماز اول وقت) دارند.

دوری از پرخاش و داد و فریاد

«لایهرون هریرالکلب‏»؛ شیعیان ما همانند سگ زوزه- فریاد -نمی‏کشند.

دوری از طمع

«ولا یطمعون طمع الغراب‏»؛ شیعیان ما همانند کلاغ طماع و حریص ‏نیستند.

دوری از دشمنان

«ولا یجاورون لنا عدوا ولا یساءلون لنا مبغضا ولو ماتوا جوعا»؛شیعیان ما با دشمنان همسایگی نمی‏کنند و اگر از گرسنگی بمیرند، چیزی از آنها نمی‏خواهند.

دقت در خوراک

«شیعتنا لا یاکلون الجری... ولا یشربون مسکرا»؛ شیعیان ما مارماهی نمی‏خورند... و شراب نمی‏نوشند.

در برخورد با گناهکاران باید با سخنان نیکو و گفتن خوبی‏های‏آنان، امید مرده در آنها را زنده کرد و از خشونت، گفتار ناروا و بازگو نمودن لغزش‏های آنها پرهیز کرد.